Numune Kabul Koşulları
FORMÜL Laboratuvarlarına gelen numuneler, Numune Kabul ve Rapor Birim Sorumlusu tarafından aşağıdaki şartlar göz önüne alınarak kontrol edilir ve uygun olması durumunda kabul edilir, Numune kabul koşullarından sapma talep edildiğinde (Analizin güvenirliğini etkilemeyecek düzeyde) müşteri ile mutabık kalınarak sürecin nasıl ilerleyeceğine karar verilir.
-
Numunenin Kabulü
FORMÜL Laboratuvarına gelen numuneler, Numune Kabul ve Raporlama Birim Sorumlusu tarafından aşağıdaki şartlar göz önüne alınarak kontrol edilir ve uygun olası durumunda kabul edilir.
-
Analize gönderilen numuneler orijinal ambalajlı olmalı ya da dökülme akma riski taşımayan uygun ambalajlarda getirilmelidir. Ambalaj materyali temiz olmalı ve nem almamalıdır.
-
Işıktan etkilenen analizler için getirilen numunelerin ambalajları koyu renkli olmalıdır.
-
Nem veya kuru madde analizi istenilen numuneler, orijinal ambalaj veya numunenin nemden etkilenmesini engelleyecek bir ambalaj ile laboratuvara getirilmelidir.
-
İnsan sağlığını tehdit edebilecek özellikteki numunelerde, gerekli uyarıcı bilgiler numune etiketinde veya numune üzerinde belirtilmiş olmalıdır.
-
Dondurulmuş ürünler, çözündürülmeden laboratuvara ulaştırılmalıdır.
-
Soğukta muhafaza edilmesi gereken numunelerin 3±2 °C’de, dondurulmuş ürünlerin ise -15°C veya daha düşük sıcaklıkta, laboratuvara ulaştırılması gerekmektedir. Soğukta muhafazası gerekmeyen numuneler ise oda sıcaklığında (22±3°C) ya da daha yüksek sıcaklıklarda muhafaza edilmesinde sakınca bulunmayan ve/veya sıcaklık hassasiyeti olmayan numunelerin, en az etiket bilgilerinde yer alan muhafaza koşulları dikkate alınacak şekilde laboratuvara ulaştırılması gerekmektedir.
-
Soğuk zinciri kırılmadan analize alınması gereken numuneler, soğuk zincir nakil kaplarında getirilmiş veya gönderilmiş olmalıdır. Ayrıca numunenin fiziksel yapısında soğuk zincirin bozulmuş olma emareleri bulunmamalıdır.
-
Steril, kuru ve nem geçirmeyen ambalajlardakiler gibi mikrobiyel yönden stabil ürünlerde, taşıma sırasında soğutmaya gerek yoktur. Buna karşın işlem görmemiş, soğutulmuş, pastörize edilmiş vb. gıdalar 0°C ile 4°C arasında, dondurulmuş ürünler ise -18°C’de taşınmalıdır.
-
Su örnekleri ilgili standartlarda belirtilen şekilde steril kaplara alındıktan sonra 8 saat içerisinde laboratuvara teslim edilmelidir. Bu esnada örnek 5±3°C’de muhafaza edilmelidir.
-
Bir oksitleyici yani dezenfektan ile (klor, kloramin, brom veya ozon) dezenfekte edilmiş suyun mikrobiyolojik kalitesini değerlendirmede, oksitleyici maddenin etkisini durdurmak için numune en kısa sürede alınır. Bu tür numune alımlarında kullanılacak şişeler bir indirgeyici madde olan tiyosülfat içermelidir.
-
Teorik olarak 1mg klorini inaktive etmek için 7,1mg sodyum tiyosülfat (pentahidrat) kütlece yeterlidir. Bu nedenle 100ml’lik kapasiteye sahip numune şişesine %1,8’lik sodyum tiyosülfat çözeltisinden 0,1ml eklenir. En az 2mg/l bu çözelti 5mg ve daha üstü serbest klor artığını inaktive eder. Bu da örneklerin çoğu için yeterlidir. Sodyum tiyosülfat otoklav veya kuru ısıtma ile imha edilemez. Sodyum tiyosülfat çözeltisinin pH değerinin nötr civarında olduğundan emin olunmalıdır. Düşük pH sodyum tiyosülfatın ayrışmasına neden olabilir. Sodyum tiyosülfatın numune üzerinde herhangi bir etkisi yoktur ve klorsuz sular için de kullanılabilir.
-
Gıda ile temas eden yüzeylerden alınan eküvyon çubuğu (swab), kontakt petri veya sünger numuneleri 1-4°C’de tercihen 4 saat içinde laboratuvara ulaştırılmalıdır. En geç 24 saat içinde analize alınmalıdır.
-
Türk Gıda Kodeksi ve Bakanlık mevzuat hükümleri göz önünde bulundurularak hazırlanıp laboratuvara ulaştırılan numuneler; gerekli durumlarda analiz tekrarı da dâhil olmak üzere istenilen analizlere yetecek miktarda olmalıdır.
-
Özel istek numunelerinde yapılacak analiz türüne bağlı olarak değişmekle birlikte minimum numune miktarları;
-
Fiziksel Analiz Laboratuvar Birimi için 250g (sıvı numuneleri için 250ml),
-
Kimya Analiz Laboratuvarı Birimi için 500g (sıvı numuneler için 500ml),
-
Mikrobiyoloji Analiz Laboratuvarı Birimi için 500g (sıvılar numuneler için 500ml),
-
Biyogenetik Analiz Laboratuvar Birimi için 250g (sıvı numuneler için 250ml) talep edilir.
-
Şahit ve ikincil numune ayrılması söz konusu olduğu durumlarda numune miktarı artırılmalıdır. Ancak mikrobiyolojik analizler için ikincil numune ayrılmaz.
-
Çevre ve yüzey kontrolü amacı ile gelen swab örnekleri 3±2°C’de, etiket bilgileri yazılmış bir şekilde ve kapağı kapalı olarak gelmiş olmalıdır.
-
Numunenin uygunluğuna dair şüphe olduğunda veya numune sunulan açıklamalara uymadığı durumda, laboratuvar işlemlere başlamadan önce daha fazla bilgi için müşteriye başvurur.
Yukarıda belirtilen şartlara uygunluğu sağlamayan numuneler için Numune Kabul ve Raporlama Birimi müşteriden onay alarak Feragat Beyanını imzalamasını ister. Müşteri ile mutabık kalınarak kayıt edilmesi durumunda analiz sonuçlarının bildirimi, raporda numunenin şartlı kabul koşullarında analiz edildiği (numune kabul koşullarına uymayan sapmalar yazılarak) belirtilerek yapılır.
- Numune Muhafazası ve İmhası
İadesi istenmeyen ve analizi bittikten sonra kalan numuneler müşterinin itiraz ihtimaline karşın numune muhafaza ve depolama odasında tarih, numara ve yer tasnifi yapılarak; laboratuvarların istekleri ve en az etiket bilgilerinde yer alan muhafaza koşulları dikkate alınarak numune kabulünden itibaren en az 15 gün uygun koşullarda muhafaza edilir.
Numuneler buzdolabında (özel bir uygulama gerekmedikçe analize alınacak gıdalar için 3±2°C’de), derin dondurucuda (-15°C veya daha düşük sıcaklıklarda), oda sıcaklığında (22±3°C) veya daha yüksek sıcaklıklarda (yüksek sıcaklıkta muhafaza edilmesinde sakınca bulunmayan ve/veya sıcaklık hassasiyeti olmayan numuneler) muhafaza edilir.
Ancak mikrobiyolojik analiz için gelen numuneler ile tekrar analiz yapılması için dayanıklı olmayan numuneler muhafaza edilmez, laboratuvarca direkt imha edilir.
Numunelerin analizlerin yapılacağı ilgili birime gönderilene kadar bozulmaya uğramaması için, uygun koşullarda muhafaza edilir ve ilgili birime en kısa sürede ulaştırılması sağlanır.
Uygun sonuç bulunmuş numunelerin varsa şahit ve ikincil numuneleri, numune kabulünden itibaren en az 2 ay süre ile saklanır. Analiz tekrarı istenmesi veya anlaşmazlık olması durumlarında şahit numune ve/veya ikincil numuneler çalışılır. Ayrılan ikincil numuneler veya şahit numuneler, son kullanma tarihi 2 aydan az olanlar, son kullanma tarihine kadar muhafaza edilir, bu tarihten sonra imha edilir.
Analiz sonucu uygun çıkmamış numuneler ise numune kabulünden itibaren en az 2 ay ayrı rafta muhafaza edilir. Süresi dolduğunda tıbbi atık olarak imhası sağlanır.
GDO analiz numuneleri:
Kuru, dökme, raf ömrü uzun ürünlere ait (yem, kuru gıda, paketli ürünler, tohum/tohumluk vb.) numuneler; analiz sonuçlarının “Uygun” bulunması durumunda kontaminasyon riskini önleyecek şekilde numune poşetine alınarak, numune bilgileri kaybolmadan etiketlenip uygun koşullarda saklanır. Analiz sonuçlarının numunenin alındığı kuruma, gerçek veya tüzel kişiliğe bildirim tarihinden itibaren en az 15 iş günü; analiz sonucunun “Uygun Değil” olarak raporlanması durumunda en az 1 yıl saklanır.
Orijinal ambalajı açılmış raf ömrü kısa ürünlere ait numuneler; analiz sonuçlarının “Uygun” bulunması durumunda kontaminasyon riskini önleyecek şekilde numune poşetine alınarak, numune bilgileri kaybolmadan etiketlenip buzdolabı koşullarında (4°C, -20°C), analiz sonuçlarının numunenin alındığı kuruma, gerçek veya tüzel kişiliğe bildirim tarihinden itibaren en az 15 iş günü saklanır. Analiz sonucu “Uygun Değil” olarak raporlanması durumunda da en az 3 ay saklanır.